ยังเติร์กรุ่นแรก : กบฏ ร.ศ. ๑๓๐

เมื่อพิจารณาถึงสาเหตุของการกบฏ ร.ศ. 2510 จะเห็นว่า ความแตกต่างทางความคิดเป็นเรื่อง ธรรมดาที่ย่อมจะต้องเกิดในทุกสังคม ที่สมาชิกของสังคมมีสติปัญญาและมีการศึกษา สิ่งที่ น่าเสียดายก็คือการขาดการประสานความคิดระหว่างผู้ปกครองและผู้ถูกปกครอง ซึ่งต่างก็รักชาติ ยิ่งชีพทั้งสองฝ่าย และในที่สุดความแตกแยกทางปัญญาได้สร้างความร้าวฉานระหว่างองค์ พระมหากษัตริย์กับทหารหนุ่ม ร.ศ. 240 ขณะที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรง เห็นว่า “พวกเก่าก็เห็นเราหัวใหม่เดินไปและอวดดีไม่เชื่อฟังคำผู้ใหญ่ ฝ่ายพวกใหม่ก็เห็นเรายังเก่า ถ้าไม่มีความมั่นคงพอ” พวก ร.ศ. 240 ก็เห็นว่า หนทางเดียวที่จะช่วยชาติได้ คือ ยอมตายเพื่อ บ้านเมือง จึงเป็นเรื่องสุดวิสัยที่จะหลีกเลี่ยงความคิดปฏิวัติได้

: แถมสุข นุ่มนนท์