การเมืองวัฒนธรรมของซ้ายไทย: หนังสือพิมพ์ใต้ดิน, ปัญญาชนหัวก้าวหน้า, วรรณกรรมเพื่อชีวิต และสงครามความทรงจำ โดย ธิกานต์ ศรีนารา หนังสือชื่อยาวที่บอกเล่าเรื่องราวแนวรบด้านวัฒนธรรม ผ่านการสื่อสาร ผ่านหนังสือพิมพ์ ทั้งใต้ดินและบนดิน วรรณกรรม บทเพลง และศิลปะ ของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย(Communist Party of Thailand – CPT) และปัญญาชนหัวก้าวหน้า ในยุคสมัยหนึ่งของประวัติศาสตร์ชาติไทย
รวมบทความของนักรบฝ่ายประชาชนในอดีต ที่กล่าวถึง พคท.ทั้งการก่อตั้ง การทำงาน และการล่มสลาย ด้วยเหตุและปัจจัยที่นักสู้ในอดีตหลายท่านเขียนถึงในแง่มุมต่างๆ ถึงเหตุการณ์การเมืองในช่วงปี 2490-2491 กับสถานะของหนังสือพิมพ์ในห้วงเวลานั้น ที่พคท.นำเสนอความคิด บทวิเคราะห์และความคิดเห็นทางการเมืองผ่านหนังสือพิมพ์ใต้ดิน โดยเฉพาะหนังสือพิมพ์มหาชน ที่มีบทบาทอย่างยิ่งโดยเฉพาะความเคลื่อนไหวทางวรรณกรรมผ่านหนังสือพิมพ์ฉบับนี้ ซึ่งมหาชนถูกปิดลงอย่างเป็นทางการเมื่อ 22 มกราคม 2494 เปลี่ยนสถานะเป็นหนังสือพิมพ์ใต้ดินในตำนานของขบวนการฝ่ายซ้ายไทย
การต่อสู้ที่ทรงพลานุภาพที่สุด คือการต่อสู้เชิงวัฒนธรรม และการต่อสู้เชิงวัฒนธรรมนั้น ที่ทั้งบนดิน และใต้ดิน การต่อสู้นี้มีทาตั้งแต่ทศวรรษ 2490 ต่อเนื่องมาจนถึงยุค 14 ตุลา 2516 และ 6 ตุลา 2519 ยุคสมัยนั้น พคท. มีประชาชนทั้งในเมืองและชนบทเข้าร่วมเป็นจำนวนมาก เป็นการเคลื่อนไหวเพื่อต่อต้านสหรัฐอเมริกา ศักดินา และเผด็จการทหาร ที่เข็มแข็งที่สุด
หนังสือเล่มนี้ชี้ให้เห็นแนวทางการรบทางด้านการสื่อสาร วรรณกรรม ทั้งเรื่องสั้น นวนิยาย บทเพลง บทกวี หนังสือพิมพ์ และบทความต่างๆที่สะท้อนความคิด และความรู้สึกของผู้คนในยุคสมัยนั้นๆ ทำให้เรารู้เรื่องราวของคน สังคม การเมือง เศรษฐกิจ ความเป็นไปของประเทศชาติผ่านวรรณกรรมเหล่านั้น
ทุกบทความในหนังสือเล่มนี้ น่าอ่าน น่าศึกษา เพราะนี่คือเครื่องยืนยันในหน้าประวัติศาสตร์การเมืองไทยว่า พคท. เป็นส่วนหนึ่งที่มีบทบาททางการเมืองมาอย่างยาวนาน และเข้มแข็ง เป็นการต่อสู้ทางอุดมการณ์ เพื่อให้คนในสังคมและประเทศชาติ อยู่ร่วมกันอย่างยุติธรรมและเท่าเทียม
– ธิกานต์ ศรีนารา –